سیستان و بلوچستان

استان سیستان و بلوچستان با مردمانی گرم و بلوچی زبان که در اقلیم خشک و بیابانی زندگی میکنند اما دارای صنایع دستی هستند که هر بیننده ای با دیدن آن به وجد می آید.
با ما همراه باشید تا با صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان آشنا شوید .

سوزن دوزی

سوزن دوزی یکی از صنایع دستی سیستان و بلوچستان است که با نخ و سوزن روی پارچه و دیگر بافت ها انجام میگیرد.در روش های اجرای سوزن دوزی تنوع زیادی وجود دارد.معمولا برای سوزن دوزی از کارگاه گلدوزی استفاده میشود و بر روی پارچه های کتان،زربافت،ابریشمی،پشمی و پنبه ای روشهای مختلف سوزن دوزی اجرا میشود و در آن از نخ های ابریشمی ،پشمی،الیاف مصنوعی،نخ گلابتون،نخ نقده،نخ ملیله و نخ سرمه استفاده میشود.سوزن دوزی در دیگر مناطق ایران از جمله اصفهان (ارامنه)،بختیاری ها ،شمال کشور (ترکمن ها)،خراسان ویزد (زرتشیان یزد) انجام میشود که سوزن دوزیهای این مناطق از لحاظ طرح،رنگ و نوع دوخت باهم تفاوت دارد.در ایران مهد هنر سوزن دوزی استان سیستان و بلوچستان ،شهرستان ایرانشهر میباشد که در سال 1397 به عنوان شهر ملی سوزن دوزی ثبت شد.

سفال گری

قدمت هنر سفالگری در مناطق باستانی بلوچستان به عصر پارینه‌سنگی و پیش از تاریخ بر می‌گردد.تولیدات سفال‌های كلپورگان با سفال‌های به دست ‌آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد، شباهت دارند. مهم‌ترین وجه تمایز سفال‌های کلپورگان با سایر مناطق، شیوه‌ی ساخت این سفال است که بر اساس الگوهای قدیمی و باستانی انجام می‌شود. روش ساخت این نوع سفال روش لوله‌ای یا فتیله‌ای است. این سفال بدون لعاب و با نقوش سیاه‌رنگ تزیین می‌شود.

حصیر بافی

حصیر بافی از برگ درخت نخل شاهكار دستان هنرمند مردمان بلوچ است که از برگ درختان داز (نوعی نخل خرمای وحشی) این اثر هنری را خلق می كنند.هنر حصیربافی در سیتان وبلوچستان قدمتی به اندازه تاریخ این قوم دارد، این هنر سینه به سینه توسط زنان و مردان به نسل ها منتقل شده است.

گلیم بلوچی

 

ازدیگر رشته های صنایع دستی استان، می توان به بافت گلیم های سنتی محلی (گلیم بلوچی) اشاره کرد که در حوالی شهرستان خاش و حومه سراوان بافته می شود، این دست بافتها با نقوش زیبای سنتی به عنوان کالایی با ارزش مطرح است. البته در حاشیه مرزی زابل هم بافت گلیم های محلی به شیوه سنتی رایج است.

سکه دوزی

 

از دیگر صنایع دستی سیستان میتوان به هنر سکه دوزی یا آینه کاری اشاره کرد که قدمت طولانی در این استان دارد.در قدیم برای تولید سکه دوزی بانوان بلوچ سکه ها را سوراخ میکردند و همراه با قطعات کوچکی از آینه و پولک های رنگی،دیوارکوب ، رومیزی،رویه رختخواب و…می ساختند. در مناطق جنوبی استان، شهرها و روستاهای همجوار با چابهار از صدف نیز برای این تزیینات استفاده می کردند. آن ها از سکه دوزی برای آویز گردن شتر، به خصوص شترهایی که در مناسبت های خاص، جشن ها و عروسی ها حضور داشتند استفاده می کردند. بدیهی است مرغوبیت سکه های استفاده شده نشان از تمکن مالی آن خانواده بوده است.
امروزه دیگر سکه برای تولید این هنر کاربردی ندارد و اغلب از تکه های کوچک آینه، پولک و منجوق، مهره های رنگی و خرمهره استفاده می شود.

خامه دوزی

از دیگر صنایع دستی این استان می توان به خامه دوزی اشاره کرد که به آن خامک دوزی یا خمک دوزی گفته می شود که به نوعی می توان گفت خامه دوزی واژه دگرگون شده این دو اسم است. این هنر بیشتر در روستاهای سیستان رواج دارد و به عقیده برخی از کارشناسان خامه دوزی در بنجار زبان زد خاص و عام بوده است. خامه دوزی یا سفید دوزی روی الیاف و پارچه‌های مخصوص به همت زنان با ذوق سیستانی به نقش در می‌آید. این هنر هنری از خانواده سوزن دوزی است که از نقوش خاص و اصیل بومی شکل می گیرد و به وسیله ابریشم نتابیده به شکل‌های برجسته هندسی و به صورت گل‌های هشت پر، مربع، مثلث و… روی پارچه‍‌هایی از جنس کتان می‌نشیند. خامه دوزی شباهت زیادی به هنر سوزن دوزی دستان زنان بلوچ دارد اما تنها تفاوت بین آن‌ها استفاده از نخ ابریشم رنگ سفید در هنر خامه دوزی است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *